TOVAK Türkçe

TOVAK WEB TABANLI TÜRKÇE EĞİTİMİ DESTEK PROJESİ

Elli yılı aşkın geçmişi boyunca, Avrupa’da yaşayan Türkler arasında anadilleri olan Türkçe sadece aile hayatı ile kısıtlı kalmış, hatta zamanla aile içinde bile kullanılan anadili olma konumunu kaybetmeye başlamıştır. Burada yaşayan göçmen aileler için de özellikle anadili eğitiminde bilgi ve kaynak sorunu ciddiyetini her zaman korumuştur. Yıllarını Avrupa Türk Toplumu'na yönelik eğitim ve kalkınma çalışmalarına adamış olan, TOVAK’ın Kurucu Başkanı Merhum Prof. Dr. Tahir Özgü'nün her fırsatta altını çizdiği en temel gereksinim, eğitimde nicelik, nitelik ve kaynak sorunun çözümü için, klasik teknoloji dahil tüm ortamların içerik, estetik ve teknik bakımdan doğru ve yaratıcı biçimde kullanılması ve bunun sürdürülmesi; yurtdışında yaşayan Türk ailelerin, sadece anadilinin çocuk için anlamlı ve yararlı olduğu konusunda değil, aynı zamanda bunun nasıl gerçekleştirileceği konusunda da bilgi ihtiyacının giderilmesi, hem anne babalar, hem de ilkokul ve lise düzeyindeki çocuklar ve gençler için sesli, görüntülü, yazılı yayınların üretilerek yönlendirilmeleri, özendirilmeleri olmuştur. Öte yandan, mevcut anadili eğitimi ve öğretimi kadrolarının çağdaş iletişim araçlarıyla desteklenerek, mevcut programlardan daha çok yararlanmalarının sağlanması, teknolojiyi kullanarak kendi envanterlerini, kendi eğitim programlarını üretmelerinin teşvik edilmesi de bu çözümün diğer parçalarıdır. Yaratılan çok ortamlı eğitim ortamıyla, Avrupa'daki Türk toplumunun anadili ihtiyacına herşeyden önce ekonomik açıdan yanıt vermek, mekan ve zaman kısıtlanmasını minimal düzeye indirerek eğitimde yüksek verimlilik sağlamak önemlidir. Ancak daha da önemlisi, bu zemini kalıcı çözümlerle sağlayabilmektir. Merhum Prof. Dr. Tahir Özgü’yü, geniş bir vizyonla yıllarca üzerinde durduğu çok ortamlı eğitimin gerekliliği konusundaki sözleriyle bir kez daha analım:

“ Çözüm, diğer tüm sektörlerde olduğu gibi eğitim alanında da çağdaş teknolojinin tüm olanaklarını tümüyle ve gereğince kullanarak, klasik ve pahalı yöntemlere bağımlılığı azaltmak, ürünü miktarca artırmak, kaliteyi yükseltmek ve maliyeti düşürmektir...Her alanda, her düzeyde ve her konuda eğitimin her bir ünitesi için gerekli görülen işlev, hangi ortamda hem pedagojik hem de ekonomik açıdan daha uygun ve etkin biçimde sağlanabilirse, o günkü teknolojik koşulların imkân verdiği eğitim ortamı 'o' dur...Tüm teknolojik olanakları eğitim sistemine entegre eden, okullar dışında spor tesislerini, kültür ve sanat merkezlerini, müzeleri, iş yerlerini, kısacası yaşadığımız tüm dünyayı eğitim, öğretim ve toplumsallaşma işlevine katan devrimsel bir bakış açısı ile işe başlamak gerekir. Bunu söylemek kolay ama uygulamak çok zordur. Açıkça belirtelim ki, çok ortamlı eğitim devriminin başarısı, içeriği ile, teknolojisi ile, yaratıcılığı ile toplumun tüm güçlerini bu sorunun çözümüne uzun soluklu ve geniş katılımlı biçimde seferber etmeyi gerektirir...Genelde dünyanın, özelde Türkiye'nin karşılaştığı iki seçenekli soru şudur: Böyle mi yapalım, yoksa eğitimsiz mi kalalım!...”

TOVAK'ın yurtdışında ve ağırlıklı olarak Almanya'da yaşayan Türkiye'li göçmenler için tasarladığı Web Tabanlı Türkçe Eğitimi Destek Projesi böyle doğmuştur...

TOVAK’TAN DİJİTAL DEVRİM İÇİN ÖNEMLİ BİR ADIM

Başta Almanya olmak üzere, Avrupa'da yerleşik Türk Toplumu'nun Türk dilini ve kültürünü yaşatması ve geliştirmesine destek sağlamak, anayurdundan uzakta yaşayan, ilkokul çağına gelmiş ve Türkçe dil seviyesi yeterince gelişmemiş tüm çocuklara önemli katkılar sağlayacak çok ortamlı bir dil destek programı için Türkiye Toplum Hizmetleri Vakfı (TOVAK), 2014 yılında TOVAK Türkçe Eğitimi Destek Programı'nı hayata geçirdi.

Tüm Türk toplumunu ilgilendiren bu misyon, ele ele, omuz omuza, geniş katılımlı bir hareket gerektiriyordu. Türkçe Eğitimi Destek Programı'nın Avrupa'da ve dünyada yayılabilmesi ve geniş kitlelere ulaştırılması kamu sektörü, sivil toplum örgütleri, eğitim kurumları ve basın sektörünün desteğiyle eşgüdümlü çalışmalar yapılarak hızla amacına ulaşmak mümkündü. Kısıtlı sayıda öğretmenlerle, kısıtlı sayıda fiziki alanlarla yaygın bir eğitim yapılamazdı; bu nedenle, geniş kitlelere bu eğitimi yayabilmek ve daha hızlı hareket edebilmek için web ortamında, sanal sınıflar oluşturulmasına ihtiyaç vardı. Keza, eğitim teknolojileri, kullanılan animasyon ve simülasyon yazılımlarıyla çok boyutlu ortamda öğrenme hızı da büyük ölçüde artacaktı. TOVAK'ın Avrupa Türk Toplumu'nun anadili eğitimini desteklemek amacıyla hayata geçirmek istediği Türkçe Eğitimi Destek Programı, en genel hatlarıyla, internet teknolojileriyle desteklenmiş, web tabanlı, sanal sınıflı, etkileşimli bir Hybrid (harmanlanmış) eğitim modeliydi.

Güzel Türkçemizin korunması ve layıkıyla yaşatılabilmesi için geliştirilmiş böyle bir projeye TOVAK'la birlikte maddi manevi omuz verecek, bu toplumsal sorumluluğun önemli bir parçası olacak, Türkçe eğitim gönüllüsü ve sosyal sorumluluk duygusu yüksek kurumsal yol arkadaşı, Türkiye'nin en büyük bankasının Almanya'da kurulu iştiraki İŞBANK AG oldu. Türkçe Eğitimi Destek Programı’nın akademik bir içerikle ele alınmasını sağlayacak, sürekli yenilenmeyi de içinde barındıran ve sanal sınıflar kurularak etkileşimli öğrenim desteğini verecek olan kurum ise Muğla Üniversitesi Eğitim Fakültesi oldu.

llk adım olarak lise ve yetişkinler düzeyinde web tabanlı Türkçe eğitimi dalında, dilbilgisi ağırlıklı videoların üretilmesine ve bu videoları temel alan etkileşimli bir sanal sınıf oluşturulmasına karar verildi. Muğla Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği ve Sınıf Öğretmenliği bölümlerinin akademik danışmanlığı ve desteğinde, lise ve yetişkinler için geliştirilen web tabanlı Türkçe eğitimi derslerinin bir bölümünü videolar, testler, açık uçlu sınavlar, ödevler, kaynakçalar ve sorulardan oluşan tek yönlü içerikler oluşturururken, programın diğer bölümünü etkileşimli sanal sınıf oluşturmaktaydı. Sanal sınıf ile internet üzerinde online olarak oluşturulmuş sınıf ortamına bağlanarak, dersler izleniyordu. Sanal sınıfa katılan katılımcıların dilerse sorularını sesli ve görüntülü şekilde öğretmene aktarabileceği, kaçırdıkları dersleri daha sonra izleyebilecekleri bir sistem oluşturuldu. Hemen ardından, projenin ana destekçisi İŞBANK AG'in çalışanlarından bu eğitimlere katılarak anadillerini geliştirmek isteyenlerle 30 kişilik bir deneme sınıfı oluşturuldu. Frankfurt, Hamburg, Paris ve Sofya'dan bile katılımların olduğu sanal deneme sınıfı, 7 Nisan 2015 akşamı ilk derse başladı. Son derece başarılı geçen bu ilk denemeden sonra, derslerin ilkokul düzeyinden başlayarak lise düzeyine kadar tamamlanmasına karar verildi.

Anadilleri konusunda desteğe ihtiyaç duyan özellikle 6 – 11 yaş aralığında ve ilkokul düzeyindeki çocukların ilgi ve dikkatlerini uzun süre sağlayabilmek için, derslerin içeriğine eğlence unsurları katılması ve öncelikle ilkokul düzeyindeki konuların saptanması için özel bir çalışma başlatıldı. Türkiye eğitim sisteminin yanı sıra, Almanya eğitim sisteminin taranarak içeriklerin oluşturulması konusunda titiz bir çalışma yürütüldü. 2015 yılının sonbaharında, Marmaris İlgim Koleji'nden iki değerli ilkokul öğretmeninin de projeye katılımıyla önemli bir destek sağlandı. Titiz bir çalışmayla, Türkçe eğitim videolarının ders konularını ve içeriklerini saptayan öğretmenler, öğrenmeyi kolay ve etkili kılabilmek adına ilkokul düzeyine uygun, konularla ilişkili hikayeler geliştirdiler ve ders videolarının çekimlerinde kullanılmak üzere, konular için uygun gördükleri materyalleri tasarlayıp üretimini sağladılar. Henüz oyun ve oyuncak çağından yeni çıkmış olan ilkokul çocuklarının dikkatini çekecek, ilgi uyandırıcı ve daha da önemlisi eğlenceli bir yöntemle derslerin sunulması için sempatik kuklaların kullanılmasına karar verildi. Öğrencilerin kendilerini özdeşleştirebilecekleri yaşta kuklalar oluşturuldu. Her Türkçe ders konusunun ayrı bir videoda anlatılması için ayrı ayrı senaryolar yazıldı. Bu senaryolardaki diyaloglar, Türkiye'de büyüyen çocuklarla, yurtdışında doğup yetişmiş olan Türk çocukları arasındaki anadil bakımından oluşmuş düzey farkının ortadan kaldıracak şekilde ve ilkokul çocuklarının benimseyip sevecekleri bir dil kurularak hazırlandı. Kuklalar, zenginleştirilmiş bir ders içeriğiyle, çok deneyimli bir çekim ekibinin elinde eğitici, öğretici ve eğlendirici ders videolarına dönüştürüldü. Böylece “Konuşkanlar” dizisi doğdu. Konuları görsel olarak işleyen öğretmenlerin verdikleri derslerden oluşan ders kitabı niteliğindeki video programlarıyla, açıklayıcı haftalık video yayınlarıyla, etkileşimli canlı tv dersleriyle ortaya konulacak çalışmanın bütünü, ilkokul düzeyinde örgün eğitim içinde bulunan çocukların Türkçe anadili eğitimi bakımından desteklenmesini amaçlayan TOVAK Türkçe Eğitimi Destek Projesi’nin önemli bir ayağını oluşturuyordu.

Web tabanlı, sanal sınıflı, etkileşimli Türkçe Eğitimi Destek Projesi, özveriyle ve canla başla emek verilerek alınan uzun bir yolun ardından kamuoyuna tanıtıldı. Tanıtım organizasyonu Türkiye Toplum Hizmetleri Vakfı'nın Almanya Şubesi olan TOVAK e.V. tarafından üstlenilen proje, 24 Kasım Öğretmenler Günü gibi anlamlı bir günde Berlin'de kamuoyunun bilgisine sunuldu. Projenin internet ağı üzerinden tanıtımının yapılabilmesi için, etkinlik gününde Dortmund’dan ilkokul öğrencilerinin ve İstanbul’dan bir öğretmenin katıldığı, Eskişehir’den ise her türlü teknolojik desteğin eş zamanlı olarak verildiği bir sistem oluşturulmuştu; bu sistem sayesinde proje aynı anda Berlin’de ilgililere başarıyla tanıtıldı. Web ortamında video gösterimi ve oluşturulan sınıf ortamı ile etkileşimli bir ders uygulamasının geniş kitlelere nasıl yapılacağı ve farklı senaryolarla nasıl geliştirilebileceği katılımcılarla paylaşıldı.

TOVAK Türkçe Eğitimi Destek Projesi, bugünün dijital eğitim devrimine yıllar önce atılmış değerli bir ilk adım niteliğindedir. Bu konuya geniş bir vizyonla, özverili çalışmalarıyla emek vermiş, sayısız makale kaleme almış TOVAK’ın Kurucu Başkanı Merhum Prof. Dr. Tahir Özgü’nün, sosyal ve ekonomik kalkınmanın temelini oluşturan ve etkin rol oynayan insan kaynağı eğitiminin, ancak ve ancak dijital bir eğitim devrimiyle gerçekleştirilebileceği yönündeki öngörüsü, bugünün gerçekliği içinde yerini çoktan bulmuştur. Kendisini saygıyla anıyoruz...